24. Hafta: Gebelik diyabeti ciddiye alınmalı
Hamilelik süreci boyunca annede ve bebeğin gelişiminde hafta hafta önemli gelişmeler görülür. Bu dönemlerdeki kritik eşikleri sizler için derledik…
12. Hafta: İyi haber; düşük riskiniz azaldı
Hamileliğe bağlı baş dönmesi, bulantı, kusma, kokulara karşı hassasiyet, halsizlik, sık idrara çıkma, kabızlık ve gaz gibi şikayetlerin kaybolmaya başladığı 12. haftada düşük riski de azalır. Bebeğin büyümesine bağlı olarak rahim de büyür. Rahim bağlarının gerilmesi, adet dönemi başlangıcındakine benzer kasık ağrılarına neden olabilir. Düzenli gelip giden sancılanma, kanama halinde ise doktora başvurmak gerekir.
12. Hafta: Hassas ölçümler yapılır
12. haftada kromozom anomalilerinin tespitine yönelik ikili test yapılır. Sık görülen kromozom bozuklukları olan Trizomi 21(Down sendromu), 18 ve 13 (damak-dudak yarığı, özel yüz görünümü, zeka özrü ve ağır iç organ anomalileri ile giden kromozom bozuklukları) ile ilgili ultrason muayenesinde belirteçler aranır. Anneye ait risk faktörleri ile ultrasonda bebeğin baş-popo mesafesi, ense kalınlığı, burun kemiği ölçümleri, kandaki BETA hCG ve PAPP-A değerleri ölçülerek risk oranları saptanır. İkili testte kullanılan ultrason cihazının milimetrenin onda birini ölçecek hassasiyete ve yüksek görüntü kalitesine sahip olması ve ölçümlerin perinatoloji uzmanları tarafından yapılması gerekir.
12-14. Hafta: Riskli bir durum sözkonusu ise Koryon villus biyopsi (CVS) alma işlemi uygulanır
İkili test sonucunda ortaya çıkan risk oranı yüksekse, aileye bu testin tarama testi olduğu belirtilir ve bebeğin gerçekten hasta olup olmadığını belirlemek için 12-13 haftalık gebelikte bebeğin eşinden biyopsi alma işlemi olur. Perinatolog, rahim ağzından ince bir kateterle ya da karından ince bir iğneyle ultrasonografi kılavuzluğunda bebeğin eşinden biyopsi alır. Bu işlemle, kromozom bozuklukları incelenir. Sonuç iyi çıkarsa aile bebekte bir kromozom bozukluğu olmadığı yönünde rahatlatılır. Gerçekten hastalık çıkması halinde ise anne babaya genetik danışmanlık verilir, gebelik sonlandırılması seçeneği aile ile konuşulur. Gebeliğin sonlandırılması uygun bulunursa, bu işlem 24. haftaya kadar gerçekleştirilebilir.
Erken doğum açısından riskli adaylarda rahim ağzı ölçümü önem taşır. Rahim ağzı uzunluğunun 14-24. haftalar rasında 2.5 cm.’nin altında olması, erken doğum riskine işaret eder.
24. Hafta: Şeker yükleme testi yapılıyor
Diyabet açısından riskli hamileler ilk üç aylık dönemde taranırken, tipik olarak hamilelere 24.-28. haftalar arasında şeker yükleme testi uygulanır. 50 gr.’lık şeker yükleme testinin sonucunda tokluk kan şekeri 140 mg.’ın üzerinde ise, hamilelik diyabeti riski ortaya çıkar. Bu durumda takip eden günlerde 8-10 saatlik açlık sonrasında 100 gr. glikoz yüklenerek üç saatlik takip yapılır. Bu takipte en az 2 kan şekeri değeri hedef değerlerden yüksek çıkarsa, hamilelik diyabeti tanısı konulur.
Hamilelik diyabeti hem anne hem de bebek için risk oluşturur. Bebek açısından yüksek doğum ağırlığına bağlı doğum travması, amnion sıvısının fazlalığı ve erken doğum, akciğerdeki suyu atamama ve buna bağlı solunum sıkıntıları ile doğumdan sonra sarılık, şeker düşüklüğü gibi sorunlar ortaya çıkarabilir. Annede ise iri bebek doğumu nedeniyle yırtık ve kanamalar, sezaryen ihtimalinde artış gibi riskler oluşur. Hamilelik diyabeti teşhisi konulan anne perinatolog veya endokrinoloji uzmanı ile takip edilir, beslenme ve diyet uzmanlarına yönlendirilir, bazı hamilelerin insülin kullanması da gerekebilir.
36. Hafta: Haftada bir muayeneye gidilir
Doğumların yüzde 85’i, 36. haftadan itibaren gerçekleşir. Bu dönemde anne adayları bebeklerinin sağlıklı bir şekilde doğup doğmayacağı ya da hangi doğum şeklini tercih edecekleri konusunda endişeler yaşar. Öte yandan karnın iyice büyümüş olması solunum ve sindirimde sıkıntılara yol açar, sırtta ve belde ağrılar olur, uyku düzensizlikleri görülür. Doğumun beklendiği bu tarihlerde, anne adayları haftada bir muayeneye çağırılır. Annelerin bebek hareketlerini takip etmeleri istenir, Non Stress Test (NST) ile bebeğin kalp atım hızı, hareketleri, rahmin kasılmaları belirlenebilir, Ultrasonografi ile bebeğin aktivitesi, amniyon sıvısının yeterliliği, fetusun tahmini ağırlığı değerlendirilir.
38. Hafta: Doğum yöntemleri hakkında bilgilendirme yapılır
38.-39. haftalarda annenin çatı ve rahim ağzı muayeneleri uygun ise, normal doğum adayı olduğu kendisine bildirilir. Ancak hamileliğin başından beri süren gelişme gerilikleri, bebeğin iri olması, eşinin (plasenta) aşağıda durması ya da makat pozisyonunda bulunması, doğumun sezaryen yöntemi ile olacağını gösterir. Bu haftalarda, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı anne adayına doğumun işaretleri, doğum yöntemleri ve ağrısız doğum hakkında detaylı bilgilendirme yapar.
40. Hafta: Anne adayı 3 günde bir muayeneye çağırılır
40. haftada doğum olmazsa, anne adayı üç-dört günde bir muayene çağırılır. 41. hafta sona erdiği halde doğum gerçekleşmemişse ve bebeğin pozisyonu normal doğuma uygunsa suni sancı verilir ya da sezaryen yapılması kararı alınır.
